Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Per 1 januari 2019 is er een wettelijke verplichting voor beroepskrachten in het onderwijs en de zorg om te werken met de meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Wanneer er signalen zijn van huiselijk geweld en/of kindermishandeling wordt er gehandeld volgens de meldcode huiselijk geweld. Wanneer dit aan de orde is worden de volgende stappen doorlopen.

Stap 1: In kaart brengen van signalen. (inclusief eventueel de kindcheck)
Denk aan feiten en hypothesen. Er moet een bron- en datumvermelding gedaan worden. Ga na of de aanwezige problematiek van de volwassene een risico vormt voor de veiligheid van de kinderen waarvoor hij/zij zorgt.

Stap 2: Overleggen met een collega.
Samen met een collega de signalen interpreteren en eventueel anoniem raadplegen van Veilig thuis (het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling). Ga tijdens de collegiale consultatie ook na of er contra-indicaties zijn om stap 3 uit te voeren. (Bijv. i.v.m. veiligheid van cliënt of de professional)

Stap 3: Gesprek met de betrokkene(n).
Bespreek de signalen en leg de reactie van de betrokkene vast.

Stap 4: Wegen van de aard en ernst van het huiselijk geweld of de kindermishandeling.
Heb ik op basis van stap 1 t/m 3 een vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling? Zo niet, sluit dan de meldcode af en informeer betrokkenen. Bij twijfel neem ik contact op met Veilig Thuis. Als ik een vermoeden heb, gebruik ik het volgende afwegingskader:

1. Als er geen vermoeden is van huiselijk geweld en/of kindermishandeling: afsluiten en vastleggen
2. Is er sprake van acute en/of structurele onveiligheid? Nee, dan doorgaan naar punt 3. Ja, dan melden bij Veilig Thuis en overleg over de in te zetten hulp
3. Is het mogelijk om zelf hulp te verlenen zodat de dreiging van geweld wordt afgewend? Nee, dan melden bij Veilig Thuis. Ja, dan doorgaan naar vraag 4.
4. Aanvaarden de betrokkenen de hulp zoals in afweging 3 is afgesproken en zijn zij bereid zich actief in te zetten? Nee, dan melden bij Veilig Thuis. Ja, dan doorgaan naar vraag 5.
5. Leidt de hulp binnen de afgesproken termijn tot het afgesproken resultaat ten aanzien van de veiligheid, het welzijn en/of het herstel? Nee, dan melden bij Veilig Thuis. Ja, dan hulp afsluiten en afspraken maken met alle betrokkenen over het monitoren van de veiligheid. Leg alle afspraken vast.

Stap 5: Neem 2 beslissingen:
1. Is melden noodzakelijk? Melden is noodzakelijk als er sprake is van acute of structurele onveiligheid.

2. Is het daarnaast mogelijk passende hulp te bieden of te organiseren? De afstemming over het soort hulp en de voorwaarden m.b.t. de veiligheid worden in overleg met Veilig Thuis genomen. Het blijft de verantwoordelijkheid van de melder om de situatie te volgen, afspraken te maken met alle betrokkenen over wie de regie voert, welke termijnen er verbonden zijn aan de hulp en wat de veiligheidsuitkomsten moeten zijn.

Als het niet mogelijk is om de juiste hulp in te zetten of als de ouders deze hulp niet accepteren, of als de hulp niet binnen de afgesproken termijn tot resultaat leidt, dan wordt er alsnog een melding gemaakt bij Veilig Thuis.

Wanneer is melden altijd noodzakelijk?
1. In situaties van acute onveiligheid. Dit is een situatie waarbij het kind of de volwassene in direct fysiek gevaar verkeert en diens veiligheid niet gegarandeerd kan worden en bescherming nodig is.

2. In situaties van structurele onveiligheid. Hierbij is sprake van zich herhalende of voortdurende onveilige gebeurtenissen en situaties. Alle vormen van kindermishandeling vallen onder structurele onveiligheid. Ook als een cliënt uit zichzelf bij een professional om hulp vraagt i.v.m. geweld in de huiselijke sfeer.